Trong thực tế, có không ít trường hợp phát hiện di chúc giả sau khi di sản đã được phân chia và người thừa kế đã nhận tài sản. Đây là tình huống nhạy cảm, dễ gây tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình, đặc biệt khi người lập di chúc đã qua đời và không thể xác minh trực tiếp.
Theo pháp luật Việt Nam, nếu có căn cứ cho rằng di chúc bị làm giả thì người có quyền lợi liên quan có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố di chúc vô hiệu và thực hiện các bước xử lý tiếp theo.
“Di chúc vô hiệu toàn bộ hoặc một phần nếu không đáp ứng điều kiện về hình thức và nội dung theo quy định của pháp luật.”
📌 Điều 122 Bộ luật Dân sự 2015
“Giao dịch dân sự vô hiệu khi bị giả tạo, bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép hoặc vi phạm điều kiện về nội dung, hình thức.”
📌 Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015
“Khi giao dịch dân sự bị tuyên vô hiệu thì các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì hoàn trả bằng tiền.”
🕵️♀️ Dấu hiệu nhận biết di chúc giả
❗ Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:
Chữ ký hoặc chữ viết không đúng với người lập di chúc
Di chúc không có người làm chứng, không có xác nhận của cơ quan công chứng (với trường hợp bắt buộc)
Di chúc được lập trong tình trạng người lập không minh mẫn
Có dấu hiệu tẩy xóa, sửa chữa, thêm nội dung bất thường
🛠️ Hướng xử lý khi phát hiện di chúc giả
🏛️ Phát hiện di chúc giả – Nộp đơn yêu cầu Tòa án tuyên vô hiệu
Khi nghi ngờ di chúc là giả, người có quyền lợi liên quan cần thực hiện các bước sau:
🔍 Thu thập chứng cứ chứng minh
Giám định chữ ký, chữ viết
Nhờ cơ quan công an điều tra nếu có dấu hiệu hình sự (giả mạo giấy tờ)
Thu thập nhân chứng hoặc tài liệu chứng minh người lập di chúc không minh mẫn
📄 Gửi đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền
Người khởi kiện phải cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến di chúc và quá trình phân chia di sản. Thời hiệu khởi kiện là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế (Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015).
🔄 Xử lý việc phân chia di sản sau khi di chúc bị tuyên vô hiệu
Nếu di chúc bị tuyên vô hiệu, việc phân chia di sản sẽ được thực hiện theo pháp luật.
⚖️ Phân chia theo hàng thừa kế (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015)
Hàng thừa kế thứ nhất: vợ, chồng, cha, mẹ, con ruột, con nuôi
Hàng thừa kế thứ hai: ông bà, anh chị em ruột
Hàng thừa kế thứ ba: chú, bác, cô, dì, cháu…
🔁 Thu hồi và hoàn trả di sản
Người đã nhận di sản theo di chúc giả có trách nhiệm hoàn trả lại toàn bộ hoặc tương ứng phần đã nhận
Nếu không hoàn trả được bằng hiện vật → hoàn trả bằng tiền tương đương
Có thể bị xử lý trách nhiệm hình sự nếu chứng minh được hành vi làm giả di chúc (Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015)
🧑⚖️ Trường hợp: Tranh chấp di sản tại TP. Hồ Chí Minh
Năm 2022, TAND TP.HCM thụ lý vụ tranh chấp di sản giữa hai người con trong gia đình. Người con cả đã trình một bản di chúc viết tay chia toàn bộ tài sản cho mình. Tuy nhiên, người con thứ nghi ngờ di chúc bị làm giả chữ ký của cha.
Sau khi giám định, kết quả cho thấy chữ ký trong di chúc không phải của người cha. Tòa án tuyên vô hiệu bản di chúc, buộc người con cả phải hoàn trả phần di sản đã nhận để phân chia lại theo pháp luật.
📌 Lưu ý khi nghi ngờ có di chúc giả
Không tự ý phá hủy hoặc chỉnh sửa bản di chúc
Nên nhờ luật sư tư vấn ngay từ đầu để đảm bảo quyền lợi
Lưu giữ tất cả tài liệu liên quan (bản gốc, bản sao, lời chứng)
Việc phát hiện di chúc giả là tình huống nhạy cảm và có thể gây xáo trộn nghiêm trọng trong mối quan hệ gia đình cũng như quyền thừa kế tài sản. Việc xử lý cần có căn cứ pháp lý rõ ràng, thu thập chứng cứ đầy đủ và tuân thủ đúng thủ tục tố tụng để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho các bên liên quan.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
