Công chứng hưởng di sản là một thủ tục pháp lý quan trọng nhằm xác lập quyền thừa kế hợp pháp cho người được hưởng tài sản. Khi tài sản đang có tranh chấp, việc công chứng hồ sơ thừa kế trở nên phức tạp hơn và đòi hỏi người thực hiện phải nắm rõ quy định pháp luật để tránh rủi ro. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết quy định, điều kiện, cách xử lý tình huống tranh chấp và ví dụ thực tế để bạn dễ hiểu hơn.
>>> Xem thêm: Sự khác nhau giữa dịch vụ chứng thực của UBND và Văn phòng công chứng là gì?
I. Khái niệm và điều kiện công chứng hưởng di sản 🔍
1. Công chứng hưởng di sản là gì?
Công chứng hưởng di sản là thủ tục xác nhận tính hợp pháp của văn bản phân chia di sản, khai nhận di sản hoặc thỏa thuận thừa kế theo quy định của pháp luật.
2. Căn cứ pháp lý
Bộ luật Dân sự 2015 – quy định về thừa kế, chia di sản, xác lập quyền sở hữu.
Luật Công chứng 2014 – quy định thẩm quyền, trình tự và giá trị pháp lý của văn bản công chứng.
Luật Đất đai 2013 – điều chỉnh quyền sử dụng đất khi là di sản thừa kế.
Theo Luật Công chứng 2014, tổ chức hành nghề công chứng không được công chứng nếu tài sản đang có tranh chấp hoặc có căn cứ để xác định tài sản chưa rõ quyền sở hữu.
II. Công chứng hưởng di sản từ tài sản có tranh chấp: Quy định pháp lý ⚖️
1. Thế nào là tài sản có tranh chấp?
Có đơn khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về quyền sở hữu tài sản.
Các đồng thừa kế bất đồng về nguồn gốc, giá trị hay việc phân chia di sản.
Đang trong quá trình giải quyết tại tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền.
Tài sản trong tình trạng này không đủ điều kiện công chứng cho đến khi tranh chấp được giải quyết.
>>> Xem thêm: Dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu có hỗ trợ xác minh nguồn gốc và hiện trạng đất theo quy định pháp luật không?
2. Điều kiện chứng minh tài sản không còn tranh chấp
Người yêu cầu công chứng phải cung cấp được:
Văn bản hòa giải thành, biên bản thỏa thuận giữa các đồng thừa kế.
Quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án hoặc cơ quan Nhà nước.
Văn bản rút đơn tranh chấp (nếu trước đó có khiếu nại, tố cáo).
👉 Theo Luật Công chứng 2014: Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu phát hiện tài sản có tranh chấp, hoặc nghi ngờ tính hợp pháp của hồ sơ.
III. Hướng dẫn thực hiện công chứng hưởng di sản khi tài sản đã hết tranh chấp 📝
1. Hồ sơ cần chuẩn bị
Giấy chứng tử của người để lại di sản.
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (sổ hộ khẩu, giấy khai sinh…).
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (sổ đỏ, sổ hồng…).
Các văn bản giải quyết tranh chấp: quyết định của tòa, biên bản hòa giải…
CMND/CCCD của tất cả người thừa kế.
2. Trình tự thực hiện công chứng
Bước 1️⃣: Người thừa kế nộp hồ sơ tại phòng công chứng.
Bước 2️⃣: Công chứng viên kiểm tra thực trạng pháp lý tài sản.
Bước 3️⃣: Niêm yết công khai thừa kế tại UBND cấp xã trong 15 ngày.
Bước 4️⃣: Ký văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản.
Bước 5️⃣: Công chứng viên chứng nhận và trả kết quả.
>>> Xem thêm: Di chúc miệng: Phân tích điều kiện phát sinh và giá trị chứng cứ theo luật.
IV. Ví dụ thực tế về công chứng hưởng di sản từ tài sản từng có tranh chấp 📘
Tình huống thực tế: Gia đình ông A có một thửa đất 80m². Sau khi ông A mất, hai người con xảy ra mâu thuẫn về việc ai là người đã đóng góp xây dựng nhà. Người con thứ nộp đơn tranh chấp lên xã.
Cách xử lý:
UBND xã tổ chức hòa giải 2 lần và cả hai bên thống nhất rút tranh chấp.
Lập biên bản hòa giải thành, xác định đây là di sản chung của hai người con.
Hồ sơ tranh chấp được đóng lại.
Kết quả: Sau khi không còn tranh chấp, hai người con được phép làm văn bản thỏa thuận phân chia di sản, công chứng viên chấp nhận hồ sơ và chứng nhận hợp lệ.
V. Những lưu ý quan trọng khi công chứng hưởng di sản từ tài sản từng có tranh chấp 📌
Luôn kiểm tra tình trạng pháp lý của tài sản trước khi nộp hồ sơ.
Không ký thỏa thuận phân chia khi trong gia đình còn bất đồng.
Nếu tòa án đã thụ lý, bắt buộc chờ bản án hoặc quyết định cuối cùng.
Nên chuẩn bị đầy đủ giấy tờ để tránh mất thời gian bổ sung.
Kết luận 🌟
Thủ tục công chứng hưởng di sản từ tài sản có tranh chấp đòi hỏi sự hiểu biết pháp luật và hồ sơ rõ ràng để tránh việc bị từ chối công chứng. Quy định pháp luật nêu rất rõ: tài sản đang tranh chấp không được công chứng cho đến khi các bên giải quyết xong. Vì vậy, người thừa kế cần nắm chắc căn cứ pháp lý, chuẩn bị đúng hồ sơ và chủ động xử lý tranh chấp nếu có. Khi thực hiện đúng quy trình, quá trình công chứng sẽ diễn ra nhanh chóng, an toàn và đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
