Trong thực tế, nhiều cặp đôi sống chung như vợ chồng nhưng chưa đăng ký kết hôn. Khi mâu thuẫn xảy ra, họ muốn “ly hôn” để chấm dứt quan hệ, nhưng lại băn khoăn: “Ly hôn chưa đăng ký có được không?” Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, thủ tục và hướng xử lý phù hợp.
>>> Xem thêm: Top 10văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ pháp lý uy tín cho khách hàng
⚖️ 1. Căn cứ pháp lý về việc đăng ký kết hôn, ly hôn chưa đăng ký
Theo Điều 9 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014,
“Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của pháp luật. Hôn nhân không đăng ký thì không có giá trị pháp lý.”
👉 Như vậy, quan hệ nam nữ sống chung mà không đăng ký kết hôn sẽ không được công nhận là vợ chồng hợp pháp.
💡 2. Có được ly hôn chưa đăng ký kết hôn không?
🧾 2.1. Không thể “ly hôn” theo nghĩa pháp lý
Theo Điều 53 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Tòa án chỉ thụ lý yêu cầu ly hôn nếu hai bên có đăng ký kết hôn hợp pháp.
“Tòa án chỉ thụ lý đơn yêu cầu ly hôn khi có căn cứ xác định quan hệ hôn nhân hợp pháp.”
➡️ Do đó, nếu chưa đăng ký kết hôn, Tòa án không công nhận và cũng không giải quyết việc “ly hôn”.
💬 2.2. Xử lý theo hướng “chấm dứt quan hệ nam nữ chung sống”
Tuy không được gọi là ly hôn, nhưng bạn vẫn có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết các vấn đề liên quan như:
Quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng.
Phân chia tài sản chung (nếu có chứng cứ góp công, cùng mua sắm).
👉 Căn cứ: Khoản 2 Điều 16 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:
“Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và quyền giữa nam, nữ sống chung như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.”
👩⚖️ 3. Thủ tục yêu cầu Tòa án giải quyết khi ly hôn chưa đăng ký kết hôn
📌 Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Hồ sơ gồm:
Đơn yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp tài sản, con chung (không ghi “đơn ly hôn”).
Giấy tờ chứng minh nhân thân (CMND/CCCD, sổ hộ khẩu).
Giấy khai sinh của con (nếu có).
Chứng cứ chứng minh có tài sản chung hoặc đóng góp công sức.
📌 Bước 2: Nộp đơn tại Tòa án
Nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi một trong hai bên cư trú.
Tòa sẽ thụ lý theo thủ tục dân sự, không phải thủ tục hôn nhân và gia đình.
📌 Bước 3: Tham gia hòa giải và xét xử
Hai bên có thể thỏa thuận về con chung, tài sản.
Nếu không thỏa thuận được, Tòa sẽ phân xử theo quy định pháp luật về sở hữu chung và nghĩa vụ nuôi con.
🧠 4. Ví dụ thực tế về ly hôn chưa đăng ký
Ví dụ: Anh A và chị B sống chung với nhau từ năm 2019 nhưng không đăng ký kết hôn. Họ có 1 con chung và cùng góp tiền mua xe máy. Năm 2024, hai người mâu thuẫn và “muốn ly hôn”.
✅ Tòa án không thụ lý đơn ly hôn, nhưng chấp nhận đơn yêu cầu giải quyết quyền nuôi con và chia tài sản chung. ✅ Quyền nuôi con được giao cho người có điều kiện tốt hơn. ✅ Xe máy được chia đôi theo công sức đóng góp.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục pháp lý nhanh chóng
📚 5. Hậu quả pháp lý của việc sống chung không đăng ký kết hôn
Nội dung
Hệ quả pháp lý
Quan hệ hôn nhân
Không được công nhận
Quyền thừa kế của “vợ chồng”
Không có
Quyền nuôi con, cấp dưỡng
Được Tòa xem xét bảo vệ
Tài sản chung
Giải quyết theo Bộ luật Dân sự
👉 Như vậy, sống chung không đăng ký kết hôn có thể gây bất lợi lớn, đặc biệt khi xảy ra mâu thuẫn hoặc tranh chấp tài sản.
💬 6. Lời khuyên của luật sư khi ly hôn chưa đăng ký
✨ Đăng ký kết hôn là bước quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả hai bên. Trước khi tổ chức cưới, hãy hoàn tất thủ tục đăng ký để tránh rắc rối pháp lý sau này.
Nếu bạn đang ở trong trường hợp chưa đăng ký nhưng muốn “ly hôn”, hãy:
Chuẩn bị hồ sơ yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp dân sự.
Nhờ luật sư tư vấn để bảo vệ tốt nhất quyền lợi cho bản thân và con cái.
>>> Xem thêm: Trong trường hợp không thỏa thuận được, tòa án sẽ phân chia tài sản khi ly hôn theo nguyên tắc nào?
✅ Kết luận
🔹 “Ly hôn chưa đăng ký” là không được pháp luật công nhận. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể yêu cầu Tòa án giải quyết các quyền và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình chung sống. 🔹 Để tránh thiệt thòi, hãy đăng ký kết hôn hợp pháp ngay khi chung sống, vì đây là căn cứ duy nhất bảo vệ quyền lợi của bạn trước pháp luật.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
