Trong bối cảnh gửi tiền ngân hàng ngày càng phổ biến, nhiều người quan tâm đến vấn đề bảo mật thông tin, từ đó xuất hiện khái niệm sổ tiết kiệm ẩn danh. Tuy nhiên, thực tế pháp luật Việt Nam không công nhận hình thức sổ tiết kiệm không định danh. Điều này dẫn đến thắc mắc: Nếu một người thân qua đời mà trước đó có gửi tiền bằng sổ tiết kiệm “ẩn danh”, liệu gia đình có thể tìm được và thực hiện thủ tục thừa kế hay không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích khía cạnh pháp lý, thực tiễn và các cách xử lý.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào đáng tin cậy khi giải quyết tranh chấp tài sản vợ chồng sau ly hôn?
Sổ tiết kiệm ẩn danh có hợp pháp không?
Theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi, bổ sung 2017), ngân hàng bắt buộc phải xác minh thông tin cá nhân khi mở sổ tiết kiệm. Người gửi phải cung cấp giấy tờ tùy thân hợp pháp như CMND, CCCD hoặc hộ chiếu.
Do đó, sổ tiết kiệm ẩn danh theo đúng nghĩa – tức không ghi nhận thông tin chủ sở hữu – không tồn tại trong hệ thống ngân hàng Việt Nam.
Một số trường hợp “ẩn danh” thực chất chỉ là:
Người thân không biết về sự tồn tại của sổ tiết kiệm.
Chủ sở hữu gửi tiền nhưng không thông báo hoặc không để lại thông tin cho gia đình.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn tính toánphí công chứng cho hợp đồng mua bán ô tô
Người thân có thể tìm được sổ tiết kiệm ẩn danh không?
Việc tìm kiếm phụ thuộc vào các yếu tố sau:
Có giấy tờ hoặc manh mối về giao dịch
Nếu người mất để lại chứng từ, hợp đồng gửi tiền hoặc sổ tiết kiệm, thân nhân có thể căn cứ vào đó để liên hệ với ngân hàng.
Liên hệ ngân hàng với giấy tờ chứng minh quan hệ
Thân nhân có quyền đề nghị ngân hàng tra cứu thông tin tài khoản của người đã mất, kèm theo:
Giấy chứng tử.
Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân (giấy khai sinh, đăng ký kết hôn…).
Ngân hàng chỉ cung cấp thông tin khi được cơ quan công chứng hoặc tòa án yêu cầu, không thể tùy tiện tra cứu.
Thủ tục công chứng và khai nhận di sản
Người thừa kế cần làm thủ tục khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế tại tổ chức hành nghề công chứng.
Sau đó, công chứng viên sẽ gửi văn bản đến ngân hàng để yêu cầu cung cấp thông tin, phục vụ việc chia thừa kế.
>>> Xem thêm: Cách kiểm tra độ uy tín của đơn vị cung cấp dịch vụ sổ đỏ
Thừa kế sổ tiết kiệm ẩn danh: Căn cứ pháp lý
Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Tiền gửi ngân hàng là di sản thừa kế hợp pháp.
Người thừa kế hợp pháp gồm: hàng thừa kế thứ nhất (vợ/chồng, cha mẹ, con); nếu không còn thì chuyển sang hàng thừa kế thứ hai, ba.
Quyền thừa kế chỉ được xác lập khi có căn cứ pháp lý rõ ràng chứng minh quan hệ với người đã mất.
Thực tế khó khăn khi tìm và thừa kế sổ tiết kiệm ẩn danh
Ngân hàng bảo mật thông tin: Không tiết lộ cho bên thứ ba nếu không có cơ sở pháp lý.
Thiếu chứng từ: Nếu người mất không để lại bất kỳ giấy tờ nào, việc chứng minh sự tồn tại của khoản tiền gửi gần như bất khả thi.
Thủ tục pháp lý phức tạp: Phải thông qua công chứng hoặc tòa án mới có thể tiếp cận thông tin từ ngân hàng.
Kết luận
Trên thực tế, sổ tiết kiệm ẩn danh không tồn tại hợp pháp ở Việt Nam, nhưng việc người thân không biết hoặc khó tiếp cận thông tin về sổ tiết kiệm của người đã mất vẫn diễn ra phổ biến. Để có thể thừa kế, gia đình cần tiến hành các bước: làm thủ tục công chứng khai nhận di sản, chứng minh quan hệ thừa kế và yêu cầu ngân hàng xác nhận thông tin. Việc chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và nắm vững quy định pháp luật sẽ giúp quá trình nhận lại tài sản hợp pháp diễn ra thuận lợi hơn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
