Sai lầm thỏa thuận tài sản riêng là nguyên nhân phổ biến khiến nhiều cặp vợ chồng gặp rắc rối pháp lý khi chia tài sản, thực hiện giao dịch hoặc giải quyết ly hôn. Việc lập thỏa thuận tài sản riêng đúng quy định không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn đảm bảo an toàn pháp lý cho các giao dịch liên quan. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra những lỗi thường gặp và cách khắc phục hiệu quả.
Theo Điều 38 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, vợ chồng có quyền thỏa thuận với nhau về việc xác lập, chia hoặc nhập tài sản riêng vào tài sản chung, thông qua hình thức văn bản và có thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực.
Nếu được công chứng hoặc chứng thực, thỏa thuận này có giá trị pháp lý cao, là căn cứ để giải quyết tranh chấp tài sản khi ly hôn hoặc làm các thủ tục như chuyển nhượng, thế chấp tài sản.
1.2. Khi nào cần lập thỏa thuận tài sản riêng?
Khi muốn bảo toàn tài sản có trước hôn nhân
Khi một bên được tặng cho hoặc thừa kế riêng trong thời kỳ hôn nhân
Khi cần xác lập quyền sở hữu cá nhân để thuận lợi giao dịch
2.1. Không lập văn bản rõ ràng thỏa thuận tài sản riêng
Đây là sai lầm thỏa thuận tài sản riêng phổ biến nhất. Nhiều cặp đôi chỉ nói miệng hoặc có thỏa thuận bằng lời nhưng không lập thành văn bản. Điều này khiến việc chứng minh tài sản riêng rất khó khi xảy ra tranh chấp.
Khắc phục: Thỏa thuận phải lập thành văn bản cụ thể, mô tả chi tiết tài sản, nguồn gốc, thời điểm xác lập, và mục đích sử dụng.
2.2. Không công chứng hoặc chứng thực văn bản thỏa thuận tài sản riêng
Nhiều người cho rằng văn bản thỏa thuận chỉ cần chữ ký là đủ. Tuy nhiên, nếu không được công chứng hoặc chứng thực, văn bản này rất dễ bị vô hiệu nếu có tranh chấp.
Khắc phục: Văn bản nên được công chứng tại văn phòng công chứng để đảm bảo tính pháp lý và phòng tránh tranh chấp.
2.3. Nhập nhằng giữa tài sản chung và riêng
Sai lầm tiếp theo là không xác định rõ ràng ranh giới giữa tài sản riêng và tài sản chung. Ví dụ: căn nhà do cha mẹ tặng cho một người nhưng cả hai cùng sử dụng, cùng đầu tư sửa chữa.
Khắc phục: Trong văn bản phải mô tả rõ tài sản thuộc sở hữu ai, có nguồn gốc thế nào, ai quản lý, ai sử dụng, có sử dụng tài sản chung để nâng cấp, sửa chữa hay không.
2.4. Sử dụng ngôn ngữ không chính xác, thiếu quy chuẩn
Nhiều thỏa thuận dùng ngôn ngữ cảm tính, thiếu thuật ngữ pháp lý rõ ràng như “của anh”, “tôi giữ hộ”, “chúng tôi đồng ý chia đôi”… mà không theo mẫu chuẩn hoặc luật định.
Khắc phục: Nên tham khảo mẫu văn bản chuẩn hoặc nhờ công chứng viên hỗ trợ soạn thảo bằng ngôn ngữ pháp lý chặt chẽ, dễ hiểu và chính xác.
>>> Xem thêm: Bạn có biết văn phòng công chứng này hỗ trợ tư vấn pháp lý miễn phí?
2.5. Không cập nhật khi hoàn cảnh thay đổi
Thỏa thuận tài sản được lập từ sớm nhưng sau đó không cập nhật khi hoàn cảnh thay đổi (ví dụ: có con, mua thêm tài sản, thay đổi mục đích sử dụng).
Khắc phục: Khi hoàn cảnh thay đổi, nên lập phụ lục điều chỉnh hoặc làm lại văn bản thỏa thuận mới phù hợp tình hình thực tế.
3. Ví dụ minh họa thực tế
Trường hợp 1: Anh A và chị B kết hôn năm 2020. Anh A có một căn hộ do cha mẹ tặng riêng. Cả hai không lập thỏa thuận xác định đây là tài sản riêng của anh A. Sau khi ly hôn năm 2023, chị B yêu cầu chia đôi căn hộ vì cho rằng đó là tài sản chung trong hôn nhân.
→ Sai lầm thỏa thuận tài sản riêng trong trường hợp này là không lập văn bản cụ thể.
Trường hợp 2: Vợ chồng anh H ký thỏa thuận tài sản riêng về mảnh đất do chị vợ được thừa kế. Tuy nhiên, trong văn bản không mô tả cụ thể vị trí, diện tích, không có xác nhận của công chứng viên. Sau đó phát sinh tranh chấp khi bán đất.
→ Văn bản bị tuyên vô hiệu vì không đảm bảo hình thức pháp lý. Đây là sai lầm thỏa thuận tài sản riêng do không công chứng và nội dung không đầy đủ.
4. Hướng dẫn soạn văn bản thỏa thuận tài sản riêng đúng chuẩn
Mô tả chi tiết tài sản riêng (loại tài sản, nguồn gốc, giá trị)
Xác nhận thời điểm xác lập tài sản riêng
Cam kết rõ ràng về việc không tranh chấp trong tương lai
Ký tên và công chứng hoặc chứng thực tại UBND hoặc văn phòng công chứng
4.2. Nên lập văn bản tại đâu?
Để đảm bảo tính pháp lý, nên lập và công chứng thỏa thuận tại Văn phòng công chứng uy tín. Công chứng viên sẽ kiểm tra tính hợp lệ, hướng dẫn chỉnh sửa nội dung phù hợp quy định pháp luật.
>>> Xem thêm: Bỏ túi ngay kinh nghiệm vàng cho Thủ tục công chứng hiệu quả, không tốn kém.
Kết luận
Sai lầm thỏa thuận tài sản riêng là nguyên nhân dẫn đến tranh chấp và rủi ro pháp lý cho cả hai bên vợ chồng. Việc lập văn bản rõ ràng, đúng quy định, có công chứng là bước quan trọng giúp xác lập và bảo vệ tài sản một cách minh bạch.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
